Gmina Wilamowice otrzymała ponad 7 mln zł dofinansowania z Funduszy Norweskich na projekt 154030/20/A1 „Utworzenie Muzeum Kultury Wilamowskiej w Wilamowicach – Budowa budynku Muzeum Kultury Wilamowskiej”. Przez uchwałę anty-LGBT grant został zawieszony a płatności powinny być wstrzymane. Co zrobią radni?
Utworzenie Muzeum Kultury Wilamowskiej miało dać przestrzeń na ochronę i kultywowanie języka wilamowskiego – „wymysiöeryś” – szczególnego elementu kulturowej spuścizny regionu Podgórza Wilamowickiego, tak o projekcie pisali wnioskodawcy.
W marcu 2020 r. złożono wniosek o dofinansowanie projektu z Funduszy Norweskich w ramach Programu Kultura – Działanie „Poprawa zarządzania dziedzictwem kulturowym”, a w listopadzie 2020 r. projekt znalazł się na liście projektów wybranych przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu do objęcia współfinansowaniem w ramach Poddziałania 1.2 Innowacyjne wykorzystanie infrastruktury dla prezentacji dziedzictwa kulturowego. W tym konkursie złożono 79 wniosków, a wybrano tylko 4, w tym projekt z Wilamowic. Koszt całkowity projektu to 8 620 792,17 zł, w tym 7 327 673,31 zł dofinansowania.
W realizację projektu zaangażowano mieszkańców, z którymi szeroko konsultowano założenia projektu. Rok temu na spotkaniach zastępca burmistrza Wilamowic pokazywał wizualizacje muzeum. Jak podaje lokalny serwis internetowy – odbyła się żywa dyskusja a spotkanie zakończyło się pokazem archiwalnych filmów o Wilamowicach. Jednym słowem były duże nadzieje. I radość, gdy ogłoszono wyniki konkursu. – Mamy projekt, mamy wizualizację i przede wszystkim ważny powód, aby takie muzeum u nas wreszcie powstało – mówił burmistrz Wilamowic, Marian Trela.
Niestety, ale teraz losy projektu i samego muzeum są zagrożone, bo FMO (The Financial Mechanism Office – sekretariat Funduszy Norweskich) niemal od razu po ogłoszeniu wyników konkursu zwróciło się o wyjaśnienia w tej sprawie a kilka dni temu zawiesiło dofinansowanie dla projektu z powodu pewnej uchwały Rady Gminy Wilamowice….
W październiku 2019 r. radni podjęli bowiem uchwałę “sprzeciwiającą się środowiskom LGBT”, które zdaniem radnych osłabiają pozycję tradycyjnej rodzinie oraz zagrażają kształtowaniu włąściwych podstaw moralnych przyszłych pokoleń… O uchwale radnych zrobiło się wtedy głośno, ale sprawa przycichła do sieprnia 2020 r., gdy do Wilamowic dotarło pismo Komisji Europejskiej, w którym pouczono gminę o konieczności równego traktowania mieszkańców w dostępie do programu “Europa dla obywateli”, który planowała gmina. Burmistrz zdziwiony wielce komentował wtedy, że przecież nie uchwalili stref wolnych od LGBT a uchwała ma jedynie bronić konstytucyjnego modelu rodziny, opartego na tradycyjnych wartościach.
Najwidoczniej Norwedzy nie kupili takiej interpretacji uchwały i zaczęli zadawać pytania a pismem FMO z dnia 7 grudnia 2020 r. przekazano, że donatorzy Funduszy Norweskich (Norwegia, Islandia i Liechtenstein) uznali przyznanie dofinansowania dla projektu 154030/20/A1 za sprzeczne z regulacjami dotyczącymi Funduszy.
Mimo jasnego stanowiska FMO przedstawiciele polskiego rządu nadal nie dopuszczali do siebie myśli, że jest problem. Pismem z dnia 21 grudnia 2020 r. sekretarz stanu Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej – Waldemar Buda przesyłał kolejne wyjaśnienia, ale niestety propaganda polskiego rządu pełna zapewnień, że uchwały gmin nie łamią polskiego porządku prawnego nie była dla FMO wystarczająca.
W odpowiedzi z 29 stycznia 2021 r. Norwedzy poinformowali stronę polską, że list Waldemara Budy nie wnosi nic nowego do sprawy i dlatego podejmują decyzję o zawieszeniu finansowania.
Norwedzy krok po kroku pokazują na czym wg nich polega dyskryminacyjny charakter uchwały radnych Wilamowic, wyjaśniając przy tym, że zawarte w uchwale sugestie jakoby osoby LGBT zagrażały tradycyjnemu modelowi rodziny, tradycyjnym wartościom i chrześcijaństwu w regionie są dyskryminujące dla osób LGBT. W liście wymieniono też kolejny raz konkretne przepisy regulaminu, które narusza przyznanie dofinansowania samorządowi, który przyjął uchwała anty-LGBT. Podkreślono, że zawieszenie dofinansowania nastąpiło ze skutkiem natychmiastowym, a wszelkie wydatki ponoszone na rzecz projektu w trakcie okresu zawieszenia nie mogą być uznane za kwalifikowane.
Pod koniec swoje listu padają magiczne słowa, które mogą uratować całą inwestycję:
If the resolution is revoked, these violations cease to exist.
Jeśli rezolucja anty-LGBT zostanie wycofana – naruszenia regulaminu przestaną istnieć. Wybór wydaje się oczywisty, ale co zrobią radni? I jeszcze jedno pytanie… czy w Wilamowicach coś się zmieni po wycofaniu uchwały anty-LGBT?
Bart Staszewski 